Spirulina to niepozorny zielony proszek. A jednak każdy, kto choć trochę interesuje się tzw. „super żywnością”, trenuje lub pragnie pozbyć się zbędnych kilogramów, ją zna.  Nie każdy za to wie, że ma ona coś wspólnego z wibroterapią. Według taksonomii spirulina to algi, które należą do rzędu Oscillatoriales [1]. Nazwa pochodzi od charakterystycznego ruchu oscylacyjnego nici, a oscylacja to przecież... drgania.  

Dihe za dychę!

Spirulinę, jako źródło niezwykłego pokarmu znali już Aztekowie i inne ludy środkowoamerykańskie wieki temu. Pierwsze udokumentowane informację o spirulinie pochodzą z 1940. Francuski badacz alg profesor Dangeard, przebywając w republice Czadu w Afryce, otrzymał dziwne, zielone próbki lokalnego przysmaku zwane Dihe [3].

Specjał sprzedawany był na każdym targu i bazarze. Były to czasy wojny i przesył informacji był ograniczony. Raport Pana Dangeard na temat nowego super produktu pozostał bez echa. Dopiero po 25 latach J. Leonard – belgijski botanik, będąc na ekspedycji trans-sacharyjskiej, zaciekawiony popularną „niebiesko-zieloną substancją sprzedawaną jako suche ciasteczka”, zgłębił jej właściwości. Poprzez przeprowadzoną analizę chemiczną – „ciasteczka” okazały się eksplozją substancji wzmacniających, zapewniającą tubylcom wszystkie składniki odżywcze, których brakowało w ich codziennej diecie. Po drugiej stronie oceanu, w Meksyku, w tym samym czasie, francuska grupa badaczy badała kolejny gatunek tej niesamowitej algi [3]. Te niezależne badania prowadzone w odległości około 10 000 km dały początek spirulinie, jaką znamy dziś.

Magia alg

W kilku badanich  nad spiruliną wykazano jej działania antywirusowe. Dokładniej badano wyizolowany ze spiruliny CA-SP (spirulan wapnia). Naukowcy z UC Davis School we współpracy z Centrum Medycznym zbadali, że spirulina w obecności komórek układu odpornościowego zwiększa produkcję substancji, zwalczających infekcję [4].Co ciekawe badano wpływ tego cukru na wirusa HIV i opryszczki. Wg styczniowego wydania The Journal of Allergy and Clinical Immunology z 2016 roku ten związek zapobiega wzrostowi wirusa opryszczki pospolitej zwanej potocznie „zimnem” [5]. Wspólne badanie Laboratory of Viral Pathogenesis, Danafarber Cancer Institute  z Harvard Medical School i Earthrise Farm z Kaliforni wykazało, że spirulina spowalnia replikację HIV-1, przy tym nie będąc toksyczną dla ludzkich komórek [6,7]

Spirulina – zielony kolor nadziei

Spirulina zawdzięcza swój kolor fikocyjaninie [8]. Według naukowców zapobiega ona tworzeniu się kolonii  komórek nowotworowych i bierze udział w procesie produkcji neuroprzekaźników, poprawiając pracę mózgu [9].  Wolne rodniki biorą udział w rozwoju zaburzeń neurodegeneracyjnych związanych ze starzeniem [4]. Badanie grupy amerykańskich naukowców, z 2005 roku, opublikowane w Experimental Neurology wskazywało, że dieta wzbogacona w jagody, szpinak lub spirulinę znacznie zmniejszyła prawdopodobieństwo zawału i zwiększyły aktywność lokomocyjną po udarze.  Dodatkowo powoduje zmniejszenie zmian neurodegeneracyjnych. Proporcje i zawartość witamin w spirulinie są idealnie dopasowana do procesów biochemicznych człowieka, co zapewnia ich optymalne wykorzystanie [10].

Dodatkowo wspomaga procesy odchudzania. Można nawet znaleźć przepisy na dania ze spiruliną. Najciekawsze to na pewno spirulinowe guacamole, czekoladowe kuleczki ze spiruliną, czy pizza ze spiruliną. Oczywiście można dodawać ją praktycznie do wszystkich dań, chociaż najczęściej dodaję się ją do koktajli, smoothie czy soków owocowych. Ponadto działa detoksykacyjnie na organizm, wspomagając oczyszczenie organizmu [4].

Zielone złoto kosmetologii

Działanie ochronne spiruliny wspomaga procesy gojenia i może być pomocne w pielęgnacji skóry problematycznej. Natomiast funkcja usuwania toksyn i bogactwo witamin i związków mineralnych może znacznie wpłynąć na regenerację i odżywienie skóry i działać przeciwzmarszczkowo. Co ciekawe, tę samą sproszkowaną spirulinę spożywczą możemy wykorzystać do zrobienia zielonej maseczki, którą można nałożyć zarówno na skórę jak i na włosy. Spirulina zawiera niezwykle wysoki poziom kwasu gamma-linolenowego (GLA) [11], kwasu tłuszczowego z grupy omega-6. GLA jest niezbędny w utrzymaniu dobrej kondycji skóry. Niedobory GLA powodują, że skóra staje się sucha i traci elastyczność co powoduje powstawanie zmarszczek [12,13]. Wzmocnione przez ten kwas komórki naskórka, zwiększają barierę ochronną skóry, a produkowane kosmetyki i kosmeceutyki z jego zawartością cenione są za wspomaganie walki ze stanami zapalnymi skóry, alergiami, trądzikiem. wypryskami łojotokowymi, łupieżem, łuszczycą, a nawet atopowym zapaleniem skóry [18,19]. Polecany jest do każdego rodzaju skóry, a co najważniejsze jest naturalnym składnikiem spiruliny.

Podsumowanie – od najbiedniejszych do kosmonautów

Nazywają ją różnie: zielonym złotem, zielonym mięsem, mlekiem matki ziemi. Jedno jest pewne około 1/3 światowej biomasy stanowią algi. Algi tworzyły warunki tlenowe miliardy lat temu na Ziemi, umożliwiając nam życie. Spirulina, jako ich dumny przedstawiciel była pożywieniem najuboższych i niedożywionych przez setki lat. Teraz jest dodatkiem w diecie sportowców i chorych na cukrzycę. Zalecana przez lekarzy, specjalistów i organizację, takie jak FDA i WHO, a nawet NASA [14,15,16,17]. Powrót do naturalnych rozwiązań, zwłaszcza jeżeli mamy na myśli sposób odżywiania, powinien stać się nie tylko chwilową modą i kaprysem, ale standardem. Musimy pamiętać, że jesteśmy odpowiedzialni za swoje zdrowie a aktywność i odpowiednia dieta pozwolą nam uniknąć poczekalni lekarskich.

Źródła:

1. URL: https://pl.wikipedia.org/wiki/Spirulina_(dietetyka) [dostęp: 23 stycznia 2018].
2. Ciferri O (1983) Spirulina, the Edible Microorganism. Microbiological Reviews 47(4): 551–578. LINK
3. Avigad V (1997) Spirulina Platensis Arthrospira. Physiology, Cell-Biology And Biotechnology. Taylor & Francis Ltd, Great Britain. LINK
4. Wolfe D (2015): Superżywność: Jedzenie i medycyna przyszłości. Illuminatio.LINK
5. Mader J, Gallo A, Schommartz T, Handke W, Nagel C-H, Günther P et al. (2016) Calcium spirulan derived from Spirulina platensis inhibits herpes simplex virus 1 attachment to human keratinocytes and protects against herpes labialis. The Journal of allergy and clinical immunology 137(1): 197-203.e3. LINK
6. Kyoko H, Toshimitsu H, Ichiro K (2009) A Natural Sulfated Polysaccharide, Calcium Spirulan, Isolated from Spirulina platensis: In Vitro and ex Vivo Evaluation of Anti-Herpes Simplex Virus and Anti-Human Immunodeficiency Virus Activities. AIDS Research and Human Retroviruses. March 2009, 12(15): 1463-1471. LINK
7. Lee J-B, Srisomporn P, Hayashi K, Tanaka T et al. (2001) Effects of Structural Modification of Calcium Spirulan, a Sulfated Polysaccharide from Spirulina Platensis, on Antiviral Activity. Chemical & Pharmaceutical Bulletin 49(1): 108–110. LINK
8. R. Troxler, B. Saffer (1987): Algae Derived Phycocyanin, Harvard School of Dental Medicine, Ass. Dental Research General Session Paper. LINK
9. Mishima T, Murata J, Toyoshima M, Fujii H, et al. (1998): Inhibition of tumor invasion and metastasis by calcium spirulan (Ca-SP), a novel sulfated polysaccharide derived from a blue-green alga, Spirulina platensis. Clin Exp Metastasis. 1998 Aug 16(6):541-50. LINK
10. Wang Y, Chang C-F, Chou J, Chen H-L, Deng X, Harvey B, et al. (2005) Dietary supplementation with blueberries, spinach, or spirulina reduces ischemic brain damage. Experimental Neurology 193(1): 75–84. LINK
11. URL: https://pl.wikipedia.org/wiki/Kwas_γ-linolenowy  [dostęp: 23 stycznia 2018].
12. Kwas γ-linolenowy (CID: 5280933) (ang.) w bazie PubChem, United States National Library of Medicine LINK
13. URL: https://pl.wikipedia.org/wiki/Kwas_γ-linolenowy [dostęp: 23 stycznia 2018].
14. Avigad Vonshak (1997) Spirulina Platensis Arthrospira: Physiology, Cell-Biology And Biotechnology. Taylor & Francis Ltd, Great Britain. LINK
15. URL: http://iimsam.org/images/SPIRULINAANDTHEMDGsRevisedDEC2010.pdf [dostęp: 23 stycznia 2018].
16. URL: http://www.who.int/dietphysicalactivity/media/en/gsfao_cmo_109.pdf [dostęp: 23 stycznia 2018].
17. URL:  https://www.theguardian.com/sustainable-business/2014/sep/12/spirulina-health-food-panacea-malnutrition [dostęp: 23 stycznia 2018].
18. URL:  : http://zdrowie.gazeta.pl/Zdrowie/1,105912,12795485,Kwas_linolenowy.html [dostęp: 23 stycznia 2018].
19. URL:  http://www.odzywianie.info.pl/przydatne-informacje/artykuly/art,gla-kwas-gamma-linolenowy-niezwykle-wazny-kwas-tluszczowy.html [dostęp: 23 stycznia 2018].
20. URL:  https://ndb.nal.usda.gov/ndb/foods/show/3306 [dostęp: 23 stycznia 2018].